Het maakt veel uit of iemand zich schuldig maakt aan een overtreding of een misdrijf. Het zijn allebei strafbare feiten. Gedragingen in strijd met de wet. Maar er zijn verschillen. In dit artikel bespreken wij het misdrijf. U komt onder andere te weten wat het is en wanneer er sprake is van een misdrijf.
Inhoud
Wat is een misdrijf?
Om chaos te voorkomen hebben de meeste landen regels. Regels die je niet mag overtreden. Als iemand dat wel doet, moet het mogelijk zijn diegene te straffen. Er zijn verschillende soorten regels. Zo zijn er ook regels over wat er wel en niet mag. Een misdrijf is een strafbare gedraging. Iemand gedraagt zich in strijd met de Strafwet. Bij misdrijven gaat het om ernstige gedragingen. Denk aan moord, doodslag en (zware) mishandeling. Een overtreding is dus een lichtere strafbare gedraging. Zoals openbaar dronkenschap. De wet (Wetboek van Strafrecht) moet een bepaalde gedraging aanmerken als een misdrijf. En iets is pas strafbaar als het op het moment van plegen al in de wet stond. Dat geldt voor zowel misdrijven als overtredingen.
Welke misdrijven zijn er allemaal?
Wie het Wetboek van Strafrecht openslaat ziet een indeling. Het eerste deel van dit wetboek gaat over algemeenheden. Het tweede deel over misdrijven. En het derde deel over overtredingen. Hier is dus vooral het tweede deel interessant. In dat tweede deel staan alle strafbare gedragingen die een misdrijf zijn. En dan per categorie, zoals:
- Misdrijven tegen de veiligheid van de Staat
- Misdrijven tegen de openbare orde;
- Misdrijven waardoor de algemene veiligheid van personen of goederen wordt in gevaar gebracht
- Enzovoorts
Voorbeelden
Er zijn wel drieëndertig van zulke categorieën. Om dit artikel niet te saai te maken, geven wij verder alleen nog wat voorbeelden van misdrijven. Bij misdrijven tegen de veiligheid van de Staat gaat het bijvoorbeeld om een moordaanslag op de Koning of regerend Koningin. Openbare orde betekent de orde die de Staat moet organiseren. Zodat er orde is in de maatschappij. Een misdrijf tegen de openbare orde is dan bijvoorbeeld iemand middelen geven om een terroristische aanslag te plegen. Bij een misdrijf tegen de algemene veiligheid van personen/goederen moet u denken aan brandstichting.
Een misdrijf, en dan?
Bij mishandeling bijvoorbeeld doet het slachtoffer aangifte. En begint het politieonderzoek te lopen door die aangifte. In andere gevallen komt de politie een verdachte op het spoor door onderzoek. Denk aan een moordonderzoek. De politie en het Openbaar Ministerie (OM) onderzoeken eerst wie schuldig is aan het misdrijf. Dan brengt het OM de verdachte vaak voor de rechter. Wil het OM niet vervolgen? En bent u het daar niet mee eens? Lees hier dan meer over de artikel 12 Sv-procedure (klacht niet vervolgen). U krijgt van het OM een dagvaarding als het u vervolgt. Daarin staat waar en wanneer u voor de rechter moet komen.
De rechtbank
Er is een politierechter en een meervoudige strafkamer. De politierechter behandelt alle zaken waarvoor een celstraf van maximaal 1 jaar staat. Gaat het om een (mogelijke) celstraf van meer dan 1 jaar? Dan is het een zwaardere strafzaak die de meervoudige kamer behandelt.
Hoe gaat het proces?
In de dagvaarding staat wanneer u naar de zitting moet. En wanneer die is. De zitting begint met de officier van justitie die de aanklacht voorleest. Daarna zal de rechtbank de verdachte vragen stellen. Verder kan de rechtbank getuigen en/of deskundigen horen. De rechtbank zal ook aandacht besteden aan de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. Vervolgens zal de officier van justitie vertellen wat zijn standpunt is in de zaak en welke straf hij eist. Dan is de verdachte of zijn advocaat aan het woord. Eventueel mogen officier van justitie en verdachte over en weer op elkaar reageren. De verdachte krijgt altijd het laatste woord! Dan sluit de rechtbank het onderzoek.
Hoe komt de rechter tot een veroordeling?
Iemand is niet voor niks verdachte van een misdrijf. De rechter moet vaststellen dat de officier van justitie de juiste persoon voor de rechtbank heeft gebracht. Er moet wettig en overtuigend zijn bewezen dat de verdachte het misdrijf heeft gepleegd. Alleen dan kan de rechter iemand veroordelen. Er moeten wettige bewijsmiddelen zijn gebruikt, zoals:
- Aangifte
- Getuigenverklaring
- Deskundigenverklaring
- Beeldmateriaal (de rechter moet dit zelf zien)
- Ander materiaal, zoals kledingstukken van een slachtoffer en vingerafdrukken
En op grond van die bewijsmiddelen moet de rechter de overtuiging hebben dat de verdachte het misdrijf heeft gepleegd. Maar de rechter is dan nog niet klaar. Die moet nog beoordelen:
- Of de gedraging wel strafbaar is (op basis van de wettekst)
- Is de verdachte wel strafbaar? Denk aan ontoerekeningsvatbaarheid
- En tot slot, welke straf past hierbij?
De straffen
Op misdrijven staan over het algemeen serieuze straffen. Denk aan een celstraf, soms zelfs gecombineerd met een boete bijvoorbeeld. Voor sommige misdrijven mag de rechter niet (alleen) een taakstraf geven. De straf verschilt per misdrijf. Maar in het Wetboek van Strafrecht zijn maximale straffen opgenomen. De rechter mag lager, maar niet hoger straffen. Veroordeeld voor een misdrijf? Dit zal dan op het strafblad komen te staan.
Hoger beroep
U kunt in hoger beroep tegen een uitspraak van de rechtbank. U legt de zaak voor aan het gerechtshof. Maar let op, de officier van justitie kan ook in hoger beroep. Dus als de rechter u vrijspreekt, juich niet te vroeg. Lees hier meer over hoger beroep!
Vrijspraak
Is de rechter niet overtuigd dat de verdachte het misdrijf heeft gepleegd? Dan zal hij de verdachte moeten vrijspreken. Het blijft daarnaast altijd opletten bij veroordelingen. Ook Nederland kent gerechtelijke dwalingen. De rechter heeft in dat geval de verkeerde veroordeeld. En achteraf blijkt dan ook dat de rechter eigenlijk niet kon veroordelen gezien het bewijs bijvoorbeeld. Dat brengt ons op het volgende belangrijke onderwerp.
Wel of niet een advocaat?
Een verdachte heeft geen advocaat nodig in een strafzaak. Die mag dus zijn/haar eigen verdediging voeren. Maar dit kan knap lastig zijn. De verdachte is er misschien te emotioneel bij betrokken. En ziet daardoor belangrijke dingen over het hoofd. Of kan minder goed reageren op vragen. En zegt misschien wel het verkeerde. Een advocaat kan de verdachte adviseren over bijvoorbeeld het zwijgrecht (de cautie). En bijstaan tijdens de zitting. Een steuntje in de rug kan fijn zijn. Helemaal omdat het slachtoffer of nabestaanden tijdens zittingen mogen spreken. Dit kan voor de verdachte pittig zijn. En vergeet niet de officier van justitie, dit is een tegenstander die de verdachte niet moet onderschatten. De officier van justitie is immers ervaren in het strafrecht. En weet wat hij/zij doet. Een verdachte over het algemeen niet!
Iedereen heeft recht op een advocaat, ook de verdachte. Als u zich als verdachte zorgen maakt over de kosten, lees dan deze pagina. Neem snel contact op met 088 5848 153. Of vul het contactformulier in, dan nemen wij zo snel mogelijk contact met u op. Klik op onderstaande knop!
